Bài tập huấn luyện chuyền, nêu bóng trong các dạng tấn công
Chiến thuật tấn công của bóng chuyên hiện đại đa dạng và biến hóa phong phú, nếu chỉ dựa vào năng lực thể lực, năng lực kỹ chiến thuật đơn thuần không thể thắng đối thủ. Quá trình phát triển của chiến thuật bóng chuyền là từ chiến thuật tấn công biến hóa các điểm, tấn công hàng trước phát triển thành chiến thuật tấn công tập thể toàn đội không thời gian theo chiều rộng-sâu, gần xa lưới, chậm-nhanh, cao-thấp, trước sau, song song-chéo, cá nhân-nhóm, một bậc-nhiều tầng bậc, tập trung-dãn biên.
Chiến thuật tập thể là chỉ hai hay nhiều người phối hợp theo mục đích chiến thuật nào đó. Bất cứ chiến thuật biến hóa nào của bóng chuyền đều phải xây dựng trên cơ sở đội hình tổ chức và lối đánh tấn công.
1 . Đội hình tổ chức tấn công:
Có 4 loại đội hình tổ chức tấn công là tấn công trung (người nêu ở
- Nêu từ khu giữa lưới: Người nêu ở số 3 sát lưới, ở chính giữa lưới hoặc lệch sang số 4 hay số 2. Nếu đứng chính giữa số 3 gọi là tam giác lớn; nếu đứng lệch sang số 4 hay 2 gọi là tam giác nhỏ. Khi người nêu ở số 4 đứng đỡ phát bóng phải đổi chỗ từ biên vào để thành nêu tam giác lớn hay nhỏ.
Khi hàng sau đan nêu từ số 6 lên số 3 ta có nêu tam giác lớn hay nhỏ tùy theo vị trí người đan ở gần lưới.
Tấn công theo dạng nêu tam giác lớn, tam giác nhỏ không chỉ ở hai biên mà có thể sử dụng khu giữa lưới thuộc số 3 cũng như nêu cho hàng sau tấn công. Cớ thể tận dụng năng lực di chuyển tết từ hàng sau tăng yểm hộ che chắn, dùng ba người hàng sau trong trường hợp có thể (trừ Libero) lên lưới nhẩy giả đập ( 1 người , hai người) theo chiều song song lưới hoặc bậc thang tạo thuận lợi cho người đập cuối cùng.Tam giác nhỏ số 2 đập tay trái tốt
Tam giác lớn số 6 đan nêu thành nêu giữa số 3
Tam giác nhỏ Nêu từ khu biên
Thường do người nêu ở biên số 2 tổ chức, chiều dài lưới lớn, phạm vi nêu bóng trước người nêu rộng kể cả sát lưới và xa lưới nên yêu cầu năng lực người nêu cao hơn. Dạng hóa nhiều hơn dạng tấn công trung nêu từ khu giữa số 3, được nhiều đội có trình độ khác nhau sử dụng, nhất là các đội trình độ cao. Khi người nêu ở biên số 4 phải di chuyền cho 1 đập đổi chỗ từ biên trái về biên bên phải. Cũng có thể không đổi chỗ tổ chức nêu bóng ngay từ biên số 4 nếu có nhiều người tấn công bằng tay trái ở hàng số 2 nêu từ biên phải trước.
số 4 nêu từ biên trái.
số 4 di chuyển từ biên trái sang biên phải nêu từ số 2.Trường hợp hàng sau đan nêu (như từ số 1) lên số 2 thành nêu biên từ khu số 5 lên số 4, số 6 lên số 3 các VĐV khác đứng theo đội hình chuẩn bị tấn công trên toàn sân. Khi người số 1 đan nêu thành tấn công nêu ở số 3 hàng trước dùng nêu từ biên phải cách giả đan nêu tập trung ba người hàng trước lệch sang số 4, để tấn công phía bên trái. Có khi tập trung giả đan nêu sang số 1 để tấn công phía sân bên số 2. Trường hợp ba người tập trung ở giữa sân đan nêu vào giữa lưới thuộc dạng tấn công nêu từ giữa lưới, nêu từ số 3. Có thể dùng đội hình tấn công nêu từ số 3 hàng trên giả đan nêu biên với biến hóa đổi chỗ số 6 hàng sau thành giữa số 3 và số 5, nêu từ biên dùng số 5 lên yểm hộ tấn công (có thể cả số 4...) để số 3 từ hàng sau tấn công thuận lợi người nêu biên cần quan sát kỹ, có hiệu lệnh phối hợp trước để không sai vị trí giữa 4-5, 4-3, 5-6...số 2 nêu biên 3 và 5 đổi chỗ để 5 yểm hộ cho 3 khi tổ chức tấn công theo hai đội hình tấn công nêu từ số 3 giữa lưới và từ biên 2 hoặc 4 phải chú ý là người nêu ở hàng trước sát lưới phải lệch số 2 bên phải để không cản trở số 6 hàng sau bị che mắt đỡ phát bóng.
Người nêu ở biên số 2 khi sát lưới không lệch ra biên dọc để tránh hạn chế phối hợp vòng sau đầu số 2, dãn biên số 2... đó cách xa lưới. Khi người nêu ở số 4 đổi chỗ từ biên trái sang biên phải đỡ phát bóng đứng sát lưới lệch gần biên dọc để tránh che mắt số 4 gây khó khăn cho số 5 đỡ phát bóng ở góc biên số 5 hoặc sau số 4, cũng như khó cho đỡ phát của số 4 và số 3. Người đan nêu từ hàng sau và giả đan nêu tết nhất nên đứng hơi lệch sau một bên người che đỡ phát của mình để di chuyển đan đúng thời cơ, với cự li nêu bóng ở giữa sân vùng phụ cận vạch 3m là dạng mới của tổ chức tấn công hiện đại. Đặc điểm của nó là người nêu ở giữa sân tổ chức tấn công nên thuận lợi để nêu bóng cho hàng trước, hàng sau phối hợp yểm hộ nhau nhằm biến hóa tấn công đa dạng, được đội trình độ cao dùng nhiều, nhưng yêu cầu trình độ phối hợp luyện, ý thức chiến thuật toàn đội cao, nhất là người tổ chức chiến thuật chuyên nêu bóng. Vị trí trên sân và các biến hóa của nó như sau:
Số 6 hàng sau đan nêu ở 1 vùng vạch 3m nêu bóng, còn lại phân bố đứng ở trên vạch 3m, hàng sau chuẩn bị bị tấn công thuận lợi cho lùi sau bảo vệ phòng thủ
Số 3 nêu giữa sân. Số 3 ở a vạch 3m, số 1 lùi hẳn góc số 1 để chuyển tấn công hàng sau bằng chạy đà dài, những khi dùng dạng nêu giữa.
Chú ý:
- Người nêu phải có kĩ thuật điêu luyện và trình độ tư duy chiến thuật cao, phối hợp các miếng chiến thuật nhóm, yểm hộ che chắn hàng trước-sau... nhuần nhuyễn, ăn ý.
- Trình độ đỡ phát bóng toàn đội vững, ổn định.
Người hàng sau có năng lực tấn công xa lưới uy lực hiệu quả. Người hàng trước vừa tấn công gần lưới vừa xa lưới tốt.
2. Lối đánh tấn công.
Lối đánh tấn công chính là các loại phối hợp (miếng) giữa người nêu và người tấn công. Mỗi đội hình tấn công có các lối đánh tấn công khác nhau nhằm mục đích chiến thuật tránh hàng chắn, phá hàng phòng thủ đối phương giành quyền chủ động. Lối đánh tấn công có các dạng lối đánh mạnh, lối đánh nhanh, lối đánh hai chuyên và giả đập sang chuyền, lối đánh tổng hợp.
3. Lối đánh mạnh.
Lối đánh mạnh là lối đánh dựa vào sức mạnh, chiều cao và kĩ xảo đánh mạnh, đột phá hàng chắn và phòng thủ của đối phương không có yểm hộ hoặc yểm hộ ít.
Cụ thể như sau:+ Tấn công tập trung
Tấn công tập trung là cách tấn công được tổ chức với bóng cao không dãn biên ở số 4, số 2 và ở số 3 với bóng cao trung bình. Lối đánh này đơn giản dễ hoàn thành nhưng dễ bị chắn và đỡ phòng thủ. Trình độ đội bình thường hay dùng và cả khi bảo đảm ít hỏng, không thể tổ chức các miếng đánh phức tạp.
+ Tấn công dãn biên
Tấn công dãn biên là cách tấn công nêu đưa bóng ra vùng an ten. Lối đánh này mở rộng diện tấn công trên lưới giúp tránh được hàng chắn nên biển hóa về đường đập và có thể đập quay tay, đập xoay người, đập bạt tay chắn . . .
Mục đích của cách đánh đổi điểm đập này là phát huy sở trường người đập, tránh chắn bóng của đối phương làm đối phương không kịp theo chắn một cách hiệu quả.
Người tấn công từ trước mặt người nêu bất ngờ chạy vòng đập bóng sau lưng người nêu. Dạng này gọi là vòng sau. Nếu người tấn công từ sau vòng ra trước người nêu đập bóng gọi là vòng trước.
+ Tấn công điều chỉnh
Khi chuyền bước một hoặc phòng thủ bóng lên không đến vị trí người nêu, bóng xa lưới buộc người nêu hoặc đồng đội phải đưa bóng điều chỉnh đến khu thuận lợi nhất ở hàng trước để tấn công gọi là tấn công điều chỉnh hoặc đập điều chỉnh. Lối đánh này thường thấy trong phòng thủ đập phản công và khi đỡ phát bóng kém nên tương đối quan trọng. Tấn công điều chỉnh do đường bóng nêu tương đối dài, chéo lưới nhiêu, xa lưới..., nên yêu cầu người đập phải có kĩ thuật và thể lực tốt, năng lực phán đoán khống chế bóng cao, sức bật cao, sức mạnh cơ bắp tết mới bảo đảm được đập bóng đột phá hàng chắn và hàng phòng thủ đối phương.+ Tấn công hàng sau
Tấn công hàng sau là cách đánh người hàng sau chạy đà bật nhảy ở sau vạch 3m. Đọ điểm tiếp xúc bóng xa lưới, diện bóng qua lưới rộng nên đối phương khó chắn và hiệu quả tấn công rõ ràng. Cần biết là hàng sau phòng thủ tuy xác định được hướng bóng đập nhưng nếu vị trí thủ không đúng vẫn khó đỡ được bóng nhanh mạnh vì phản xạ con người vẫn chậm hơn tốc độ bóng.
Đập hàng sau thực hiện ở mọi vị trí sau vạch 3m, chủ yếu do người hàng sau 5, 6, là 1 thực hiện. Cũng có khi do người hàng trước đổi chỗ như số 3 và 5. Có trường hợp tấn công hàng sau nhưng được hàng trước (hay sau) che chắn, yểm hộ, người nêu nêu bóng cao vào vùng phụ cận vạch 3m hoặc vùng trên vạch 3m để hàng sau chạy đà bật nhảy sau vạch 3m lao đập.
Tấn công hàng sau là dạng tấn công phát huy toàn bộ, toàn diện sức mạnh tấn công của đội, là khâu quan trọng trong giành thắng điềm, hiệp và toàn trận. Các đội bóng quốc tế hạng cao, do trình độ thể lực, kĩ thuật và có chiều cao tốt nên hiện tấn công hàng sau từ tình thế đập bắt buộc (bị động) chuyền thành dạng tấn công chiến thuật mang tính chủ động. Với sức mạnh và tốc độ vốn có, thêm chiều cao tết nên tấn công mạnh, nhanh và biến hóa cao, các đội trình độ thế giới có thay đổi đột phá lớn, đưa ra sáng tạo mới cho bóng chuyền hiện đại. điều đó yêu cầu người nêu phải có trình độ cao, điêu luyện về kĩ thuật, chiến thuật, thể lực và tâm lí.
4. Lối đánh nhanh.
Lối đánh nhanh có nguồn gốc từ lối đánh độc đáo của phương đông điển hình là Trung Quốc đã đem lại sinh khí mới cho bóng chuyền, hiện được phổ biết trên toàn thế giới với nhiêu dạng đánh phức tạp, phát triển cao năng lực nhanh, biến hóa linh hoạt của con người trên cơ sở tiếp thu lối đánh mạnh, cao của phương tây. Tấn công nhanh gồm có loại đánh nhanh và nhanh yểm hộ do hành động tấn công của 1 người và đồng đội bằng tổ chức nêu bóng phối hợp chặt chẽ của người nêu.
- Tấn công đập nhanh
Tấn công đập nhanh là người nêu chuyền bóng thấp ngắn nhanh hoặc lao nhanh đề người đập vung tay nhanh đánh bóng. Tấn công đập nhanh là lối đánh truyền thống rất phổ biến khá tự nhiên của người phương đông, nên lúc đầu xuất hiện trong thi đấu giải thế giới đã làm ngỡ ngàng cho người phương tây. Đặc điểm của lối đánh này là tốc độ nhanh, bất ngờ, tác dụng thu hút yểm hộ cao, lợi cho tổ chức chiến thuật, tranh thủ thời gian, không gian và biến hóa.
Đường nêu bóng tấn công nhanh có nhanh gần, lao nhanh tên bắn, nhanh sau đầu, lao nhanh sau, lao bay sau và lao dãn biên, nhanh điều chỉnh, nhanh xa lưới, nhanh hàng sau, nhanh trung bình (nửa nhanh), nhanh 1 chân, nhanh tầm cao, lao chéo nhanh (Lao chéo ra xa lưới)
Tổ chức chiến thuật đánh nhanh cần phối hợp rất ăn ý giữa người đập và ngươi nêu tính theo thời gian, không gian để có được giao điểm cắt chéo giữa bóng tới và tay đập bóng trên không. Thời gian hành động của người nêu và người đập hoàn thành động tác nêu đập rất ngắn, không phối hợp tết sẽ lỡ trớn, người đập bị "treo" tức không đập được bóng. Vì thế, người nêu phải hiểu sâu đặc điểm, thói quen người đập, luôn biết rõ tình huống di chuyển, chạy đà của người đập nhanh để chủ động phối hợp và có hành động quyết định nêu bóng phù hợp về thời gian bóng rời tay, điểm nêu, đường bay, tốc độ bóng... tạo sự ăn ý về nhíp vận động của người đập để đưa bóng tới tay người đập. Nói cách khác người nêu phải chủ động điều khiển bóng hợp với người đập nhanh. Người đập nhanh phải quan sát đặc điểm chuyền bước một và đặc điểm chuyền nêu bóng để chủ động phối hợp tốt hơn. Một điểm quan trọng nữa là toàn đội phải tin người nêu nếu không xẩy ra tình trạng do dự run tay không mạnh dạn tổ chức tấn công nhất là vào thời điểm then chết quyết định của trận đến.- Tấn công nhanh tự yểm hộ
Thực chất là dùng động tác giả đánh nhanh trong hành động đầu tiên để thu hút đối phương mắc sai lầm hút theo chắn bóng phòng thủ - tức là tạo ra hành động tự yểm hộ, che dấu hành động tấn công tiếp theo san của mình.
Các dạng tự yểm hộ tấn công hiện đại gồm:
+ Tấn công lệch thời gian: Tức là ngay trên 1 vị trí hành động tấn công đầu tiên là giả, tiếp ngay sau là động tác thật. Thường được gọi là đập hai nấc. Trình tự thực hiện như sau: phối hợp với người nêu bóng người đập chạy vào đà và ra bước cuối cùng hai chân giậm nhẩy như bật lên đập nhú ngay, nhưng đã phối hợp với người nêu không đập nhú mà là đập nhanh trung bình. Hành động giậm nhẩy như thật của người đập làm người chắn hút theo bật chắn bóng hoặc có' hành động bật nhảy (có thể chưa rời đất nhưng đã chuyển trọng tâm lên cao). Vào thời điểm đó, người đập dùng lực tốc độ nhanh bật ngay lên không, khi đó người chắn phát hiện ra cũng không kịp bật theo, do đó người đập đập bóng ngay trên lưới không có chắn của đối phương.
Yêu cầu khi tấn công lệch thời gian này phải có ám hiệu giữa người nêu và người đập để nêu bóng đúng tầm và động tác giả bật nhẩy đầu tiên như thật mới lừa được đối phương. Chú ý, đập lệch thời gian hai nấc phải có đập nhanh nhú trước làm đối phương cố chắn không được, quen nhịp chắn bóng nhanh nhú, nên trở tay không kịp. Độ cao nêu bóng cho đập hai nấc phải tương đối cố định, thời điểm ra tay phải có động tác hoãn xung tết để đúng lúc người chắn rơi xuống thì người đập bật tại chỗ lên đập bóng xuống ngay không bị lỡ trớn hoặc bị "treo".+ Tấn công lệch vị trí
Cách tấn công này là: người tấn công chạy đà nhanh vào đập nhanh hoặc lao, nhưng lại bật nhẩy cao, cách đó tương đối xa làm đối phương bị hút chắn theo. Khi bật lên, người tấn công dùng sức bật lao để người bay di chuyển trên không tới điểm bóng rơi ước định đập bóng làm đối phương không thể bật lao bay theo nên không chắn được bóng.
Có các cách đập sau đây:
+ Đập lao bay trước
Người đập chạy đà vào bật nhẩy giả đập lao ngắn (tên bắn) nhưng bật nhanh lợi dụng xung lực để người lao bay ngang trên không đến trước người nêu đập bóng nhanh trung bình.
+ Đập lao bay sau.
Người đập chạy đà vào bên cạnh người nêu giả đập nhanh gần người nêu những lợi dụng xung lực bật để người lao bay ngang trên không (quán tính) đến sau người nêu, cách chừng l-2m đập bóng nhanh trung bình hoặc bóng lao trung bình.
+ Gia đập lao bay sau.
Người đập số 3 chạy đà giả bật đập lao hay san nhưng khi bật nhẩy lại bất ngờ đổi hướng chuyền thành đập nhanh sau đầu. Cách tấn công này được phát triển trên cơ sở đập lao bay sau nhưng khác là bước đà cuối cùng tương đối lớn ghìm đà lao bay lăng tay lên trên tăng phân lực bật thẳng đứng làm giảm được xung lực lao ngang nên chuyển được người thành đập nhanh sau đầu. + Đập bay sau.
+ Đập lệch số 3.
Người tấn công số 3 chạy đà giả đập nhanh gần người nêu nhưng khí giậm nhẩy lại xoay chuyển sang trái bật lao bay làm thân thể trên không từ số 3 lệch số 4 đuổi đập bóng nêu lao tên bắn dao ngắn) tránh được chắn bóng của đối phương.
+ Đập lệch số 4.
Người đập chạy đà bật nhẩy như đập lao ngắn (tên bắn) nhưng lúc giậm nhẩy chuyển bật lao bay sang trái, lợi dụng xung lực để thân thể lao bay trên không đập đuổi bóng nêu dãn biên trung bình lệch về số 3-4, đối phương đã bật chần đập lao ngắn không thể đưa tay chắn bóng kịp.
+ Đập lệch số 2.
Kết hợp đập lệch không gian với đập lệch thời gian, đập lệch vị trí biến hóa một cách hợp lý chuẩn xác tạo ra sự biến hóa chiến thuật đa dạng phong phú khó đoán trước, nhưng yêu cầu người nêu bóng có ý thức chiến thuật và năng lực điều khiển bóng, hiểu người đập, kinh nghiệm xử lý bóng cao mới đạt hiệu quả lối đánh này.
Đập chồng 4-2. Số 4 vào đập nhanh gần người nêu, số 2 chạy sau số 4 đập nhanh trung bình cạnh số 4.
- Tấn công nhanh và nhanh yểm hộ
Tấn công nhanh và yểm hộ nhanh là lối đánh tấn công dùng cách đánh nhanh biến hóa hấp dẫn thu hút đối phương chắn bóng để người khác tấn công trên lưới không có chắn hoặc chỉ có 1 chắn. Đập nhanh yểm hộ các VĐV tấn công khác có thể bằng nhiều cách di chuyển tấn công khác nhau tạo sự bất ngờ làm đối phương không kịp trở tay, còn ta tập trung được sức lực tạo ra thế mạnh tấn công làm đối phương không kịp đối phó. Bóng chuyền phát triển càng nhanh, càng hiện đại, lối đánh nhanh yểm hộ càng phát triển, năng lực linh hoạt biến hóa của con người ngày càng cao nên nhanh yểm hộ đã phát triển từ cá nhân lên nhiều người yểm hộ, từ hàng trước hiểm hộ phát triển đến cả hàng sau tham gia, toàn đội cùng tấn công nhanh có nhanh yểm hộ.
Tấn công nhanh và nhanh yểm hộ có tấn công chồng chéo, tấn công bậc thang, tấn công len, tấn công hai nhanh, ba nhanh, hai nhanh 1 chạy, cụ thể như sau:
+ Tấn công chồng chéo (chữ thập): là cách đánh hai người cùng dí chuyển tấn công đường chạy bắt chéo nhau (thường gọi là chữ thập) yểm hộ che chắn cho nhau thành thế nhiều đánh ít tạo ưu thế binh lực trên lưới, đối phương khó chắn kín hoặc không kịp chắn.
Tấn công chồng chéo có nhiều loại là:
Chồng 4-3, 4 vào gần người nêu đập nhanh nhú hoặc lao tên bắn, số 3 chạy sau vào đập nhanh trung bình bên cạnh số 4. Hình tượng phải là hai người gần như nhấp nhô sóng nhỏ trên lưới.
Chồng 3-2. Số 3 đập nhanh nhú gần người nêu, số 2 chạy trước mặt người nêu bên cạnh đập trung bình.
Chồng 2-3 sau đầu. Số 2 đập nhanh yểm hộ sau đầu người nêu, số 3 vòng sau đập lao ngắn hoặc trung bình.
Chồng chéo 2-3. Số 2 vòng trước người nêu đập nhanh trước, số 3 vòng sau người nêu đập nhanh trung bình.
Chồng chéo 3-2 ngược. Số 3 ra sau người nêu đập nhanh sau đầu, số 2 vòng trước đập nhanh trung bình. Nhanh giả chồng 3-2. Số 3 vào đập nhanh trước người nêu. Số 2 giả chồng ra trước người. Nêu đập bóng trung bình cạnh số 3 nhưng đến ngang người nêu thì đổi hướng chạy đà đập.
Khi tấn công nhanh yểm hộ chồng chéo phải tạo sự bất ngờ ngay từ xuất phát chạy đà nhanh, không được có thái độ hành động lộ ý đồ chiến thuật để đối phương bỏ chắn người nhanh yểm hộ (người vào đập thứ nhất) và tập trung chắn người đập thứ hai. Phải thực hiện người vào yểm hộ đập thực (có đập thực) mới biến hóa không có qui luật tránh được hàng chắn của đối phương.
Tấn công chồng chéo làm đối phương không phán đoán đúng hai người, ai đập thật mới bảo đảm tính bất ngờ tấn công. Hiện nay, khi dùng đánh chiến thụật tấn công chồng chéo và biến hóa nhất định phải tùy tình huống để xác định điểm tấn công và điểm đưa chuẩn của chuyền bước một. Độ cao của bóng nêu không quá lớn tránh đối phương kịp di chuyển bật bù chắn bóng đập, nhưng phải đủ thời gian cho chạy đà bật đập của lối người tấn công, không làm người đập vội vàng gây ra đập hỏng, đập với, đập vội thường bị chắn trúng bóng. Khi chuyền bước một đến đúng người nêu theo yêu cầu tấn công nhanh yểm hộ chồng chéo và khi bóng đến tay người nêu người đập hãy di chuyển. Xuất phát di chuyển sớm vội dễ bị đối phương phát hiện cản trở chạy đà của người yểm hộ - người chạy thứ nhất.
Trong tấn công, phối hợp sử dụng tấn công đập bóng nhanh cố định với nhanh yểm hộ chồng chéo hiệu quả càng cao.+ Tấn công bậc thang (chồng tại 1 điểm).
Cách tấn công bậc thang là 1 người đập nhanh yểm hộ, còn người kia đập nhanh trung bình hơi xa lưới ngay ở sau. Hình tượng hai người bật lên rơi xuống khì đập trên cùng 1 điểm như bậc thang, còn gọi là chồng 1 điểm hay gọi tắt là đập chồng. Lối đánh này có đặc điểm là hai người đập tấn công trên cùng 1 điểm, tựa như đập hai nấc nhưng hai người thực hiện 1 trước 1 sau, khác về thời gian chạm đập bóng. Do hai người thực hiện đập bóng lệch thời gian và không gian trên cùng 1 điểm nên người chắn khó phán đoán bật chắn tạo ra cục diện nhiều đánh ít.Cách đánh cụ thể như sau: Chồng 4-3. Số 4 trước người nêu đập nhanh nhú (1) thu hút yểm hộ. Người nêu chuyền nêu hơi cao ra sau số 4 để số 3 được số 4 che chắn yểm hộ bật đập ngay sau số 4 vào lúc số 4 rơi xuống.
Chồng 3-2, số 3 vào đập nhanh yểm hộ, số 2 đập trung bình sau số 3.
Chồng 3-4, số 3 vào đập nhanh yểm hộ, số 4 đập trung bình sau số 3.
Chồng lao 4-3, số 4 vào đập lao ngắn yểm hộ, số 3 đập chồng bậc thang sau 4. Khi số 4 đập tấn công chồng bậc thang nhanh yểm hộ điềm rơi bước một phải gần lưới giữa người nêu và người tấn công lệch về phía người đập để rút ngắn đường chạy đà đập nhanh yểm hộ của người này. Khi số 3 đập nhanh yểu hộ số 2 đập chồng bậc thang, vị trí của người nêu lệch về khu số 2.
+ Tấn công len (đóng nút chai).
Cách tấn công len là người đầu tiên vào đập yểm hộ bóng lao ngắn tên bắn hút đối phương theo chắn bóng người nêu đưa bóng trung bình vào giữa người nêu và người đập lao ngắn tên bắn hình thành hình tượng đập len hoặc như đóng nút chai để người đập thứ hai bất ngờ lao vào đập bóng làm đối phương không kịp chắn.
Các dạng đập len:
Đập len 4-3. Số 4 lao vào đập tên bắn hoặc đập nhanh trung bình hơi lệch 4 vào 3. Khi số 4 bật nhẩy thu hút đối phương theo chắn bóng, số 3 lao thẳng vào đập trung bình hoặc cắt bóng nêu lao trên không. Khi số 4 còn trên không số 3 đập giữa người nêu và số 4 này bóng không nêu quá cao đối phương dễ chắn.
+ Tấn công hai cùng nhanh và 3 cùng nhanh.
Cách đánh này là hai hoặc ba người hàng trước đồng thời cùng phát động tấn công nhanh tại các điểm khác nhau. Để làm rối hàng chắn đối phương chuẩn bị chắn tập thể thì hai ba người hàng trước kết hợp với hàng sau tham gia yểm hộ làm đối phương không thể phòng thủ trên lưới kín chặt như bình thường, bên tấn công dễ dàng đột phá hàng chấn trên lưới do tạo thành ghế 1 đánh 1 , 1 đánh 0 . . .
Các cách tấn công cụ thể như sau:
- Hai cùng nhanh
Số 3 và 2 cùng nhanh. Số 3 vào đập nhanh nhú trước người nêu, số 2 cùng lúc số 3 xuất phát cũng vào ngay đập nhanh sau đầuĐập len 3-4. Số 3 vào đập tên bắn, số 4 bất ngờ vào nhanh đập nhanh trung bình. Chú ý khi số 3 di chuyển, số 4 từ ngoài phải dịch ngang vào phía khu số 3 để lao vào đập len gần hơn nhưng không vào quá sớm tránh bị đối phương phát hiện. Trong cả hai trường hợp đập len
Số 3 và 4 cùng nhanh. Số 3 vào đập nhanh nhú trước người nêu, còn số 4 cùng lúc số 3 dì chuyển liền vào nhanh bật nhẩy trên không bên cạnh số 3 như treo người trên không đập lao ngắn tên bắn
Số 3-4 cùng đập lao nhanh. Số 3 vào đập tên bắn, cùng lúc số 4 vào bật nhanh trên không chờ bóng lao qua tay số 3 đến đập xuống. Cách đánh này hiện rất đẹp, hình tượng làn sóng nhấp nhô, số 4 treo người cùng lúc với số 3 đập bóng.
Số 2-3 cùng nhanh sau đầu. Số 3 vào đập nhanh san đầu, số 2 bật nhảy chờ bóng qua số 3 cắt bóng lao hoặc nhanh cùng lúc .
- Ba cùng nhanh
Ba cùng nhanh là cách đánh ba người hàng trước đồng thời xuất phát cùng đập nhanh. hình thành thế tấn công, có khi ba người cùng lúc treo người trên không chờ đập bóng nêu tới. Đứng bóng nêu thường là bóng nêu thấp lao
Các dạng đánh cụ thêm:- Cùng lúc khi bóng đến 1 người nêu thì số 2 vào đập 1 bóng nhanh sau, số 3 đập nhanh nhú trước và số 4 đập lao nhanh tên bắn. Cùng lúc số 2 vào đập nêu lao sau, số 3 và số 4 vòng quay mặt vào người nêu và số 3 đập lao ngắn, số 4 lao hơi dãn biên nhanh.
2-3-4 cùng nhanh ở trước người nêu như làn sóng lớn, cả 3 cùng trên không chờ đập. Chú ý:
+ Hai nhanh 1 chạy chọn chỗ đập
Cách đánh này trên cơ sở lối đánh hai cùng nhanh có thêm 1 người nữa chọn nơi đối phương chắn yếu nhất để chạy đến tấn công, hình thành tình huống hai cùng đập nhanh, 1 di chuyển tấn công nơi chắn yếu nhất của đối phương trên lưới.
+ Một số dạng bài tập chính sau:
4-2 cùng nhanh, 3 chọn chỗ. Số 4 và số 2 cùng lúc phát động tấn công, số 3 căn cứ vào chắn bóng của đối phương để chọn chỗ tấn công, chạy tới điểm đối phương chắn bóng yếu nhất để đập bóng.
3-4 cùng nhanh 2 chọn chỗ. Số 3 và số 4 cùng phát động chạy tấn công nhanh, đập nhanh nhú gần người nêu và lao tên bắn để phá hàng chắn của đối phương, người kèm người. Số 2 chạy nhanh vòng từ khu số 2 bất ngờ xuất hiện tại khu biên số 4 đập bóng lao trung bình. Khó nhất là đường chạy vòng của số 2 dài lại theo chiều ngược tay thuận.3 và 2 cùng nhanh, 3 đập nhanh nhú trước người nêu hoặc lao tên bắn, 2 đập nhanh sau đầu, 4 vòng nhanh bất ngờ từ khu số 4 sang sau số 2 đập dãn biên ở khu số 2, các dạng nhiều người cùng nhanh có 1 hoặc hai chọn chỗ tấn công, tùy tập luyện có thể tìm tòi sáng tạo như người hàng sau yểm hộ giả đập nhanh ở lưới để người hàng trước chọn chỗ tấn công.
Đổi chỗ 3 và 5, 5 thay chỗ 3 ở hàng trước để giả yểm hộ tạo thành 3 cùng nhanh. Chú ý giữa 4 và 5, 3. Nếu người nêu nhẩy nêu thành tất cả cùng nhanh nhưng tầm đập cao hơn bình thường, 5 người của đội tham gia gần như cùng lúc thì hiệu quả càng cao và 6 không được sai vị trí. Khi bóng đến người nêu số 1 đan lên, 5, 2 và 1 cùng lúc vào yểm hộ nhanh, 5 giả đập nhanh nhú, 4 đập lao ngắn, 2 đập nhanh sau đầu, còn số 3 chọn chỗ đập khu số 2; Hoặc như số 2 vào yểm hộ nhanh nhú trước người nêu hoặc nhanh sau đầu, 5 giả đập nhanh lao ngắn, 4 đập lao dài còn 3 đập nhanh tên bắn giữa 4 và 5.
Yêu cầu phối hợp cùng lúc phát động tấn công nhanh và yểm hộ phải rất ăn ý, người nêu phải nắm thật tết thời cơ nêu bóng chuẩn xác.
Các dạng chủ yếu của cách đánh này gồm: Chuyền nêu ngắn. Số 2 nhận được bóng hàng sau lên hoàn toàn tấn công ngay nhưng đã chuyền nêu trên không với đường chuyền ngắn cho người hàng trước số 1.
3 đập bóng chuyền nêu dài. Số 2 nhận được bóng hàng sau lên hoàn toàn đập ngay được nhưng đã chuyển nêu dài dãn biên cho số 4 đập gần lưới tương đối phù hợp nên người hàng trước không cần người nêu, hoàn toàn tấn công đập ngay nhưng khi gặp hàng chắn đối phương chuyển ngay trên không từ đập sang chuyền nêu cho người khác tấn công. Cách đánh này gồm hai phần: tấn công hai chuyền và giả đập chuyển sang chuyên nêu cho người khác.
Tấn công hai chuyền và giả đập sang chuyền tấn công 2 chuyền và giả đập sang chuyền là cách đánh khi chuyền bước một từ hàng 1 và 5 tấn công hàng sau.
- 3 đập lao ngắn, 4 lao dãn biên, 2 lao ngắn sau đầu, 5 đập hàng sau vùng số 3, 1, đập hàng sau bên cánh phải ở sau 3m.
- Tập trung tấn công vùng giữa sân, giữa lưới. Sử dụng nêu giữa sân, người nêu ở khu giữa sân vùng sau vạch 3m tổ chức nêu bóng. Số 3 lùi sau lên đập lao chéo ngắn, 4 vào đập nhanh trung bình, số 2 đập lao ngắn san đầu, 1 và 5 đập hàng sau vùng giáp vạch 3m.
Chuyển nêu vòng đập. Hàng sau đưa bóng lên, số 2 lên nhẩy đập ngay nhưng đã chuyền nêu sau đầu cho số 3 vòng ra khu số 2 đập.Chú ý:
Chú ý là đánh hai chuyền và chuyền nêu hai chuyền phải yêu cầu bước một lên chuẩn và cao như bóng nêu của người nếu để người bật đập đau tiên hoàn toàn có thể tấn công ngay khi không có chắn bóng và khi có hàng chắn của đối phương thì chuyền ngay trên không động tác đập thành nêu bóng tới nơi khác tấn công. Kỹ thuật nhảy đập chuyển thành nêu trên không quyết định sự thành bại của cách đánh này.
- 3 nhanh sau đầu, 2 nhanh lao ngắn sau, 4 lao giãn biên.
- Lối đánh tống hợp
Lối đánh tổng hợp đa phương vị toàn sân, toàn đội phối hợp hàng trước-hàng sau, tấn công nhanh - tấn công mạnh, thời gian - không .gian, là kết tinh của mọi tinh hoa các cách đánh khác tạo thành thể thống nhất hàng trước hàng sau của cả đội, vừa cùng hoạt động tấn công vừa yểm hộ lẫn nhau trở thành lối đánh trình độ cao nhất của tấn công hiện nay.Một số dạng đánh cụ thề như sau:
- Số 6 hàng sau lao lên bật lao đập nhanh, số 4 đập chồng điềm sau số 6, số 2 đập nhanh sau đầu, 1 và 5 đập hàng sau.
- số 1 và số 5 đập nhanh hàng san, số 6 đập chồng chéo, số 4 đập lao ngắn dãn biên, số 2 đập bóng trung bình.
Tấn công hai chuyền và giả đập chuyền nêu (giả đập sang chuyền) hiện đang được sử dụng nhiều do chuyền bước một chuẩn hơn, vì mức độ bắt lỗi dính bóng hạ thấp, nhiều đội dùng chuyên cao tay bằng hai tay đỡ phát bóng. Đặc điểm của cách đánh này là điểm tấn công nhiều, tính tấn công cao, phạm vi tấn công rộng, tính bất ngờ lớn nên hàng chắn bóng khó chắn tập thể, dễ tạo ra tình huống nhiều đánh ít trên lưới. Xu hướng sử dụng toàn sức mạnh phối hợp tấn công toàn đội trên toàn phương vị không gian thời gian hiện là con đường phát triển của các đội bóng đỉnh cao. Nếu kết hợp hàng san tham gia giả đập yểm hộ trên không, cũng như các cách đánh biến hóa chồng chéo... và hàng sau đập thì hiệu quả càng cao. Hai người đập trong trường hợp này như cùng treo trên không chờ bóng lao tới. Có thể số 3 đập bóng lao nhưng có thể dừng tay để bóng vụt qua tay sang số 4 ngay trên không gần bên đập xuống. Thường số 3 và số 4 khi trên không rất gần nhau. Người đập vào đà giậm nhẩy như ra đập nhanh sau đầu nhưng lúc giậm nhẩy bất ngờ xoay sang phải bật lao bay. Nhờ xung lực quán tính bay trên không đuổi đập bóng nêu lao sau đầu làm đối thủ không kịp theo chắn. Đập lệch không gian phát triển nhiều biến hóa hơn nữa do động tác bật nhẩy biến hướng nhanh bất ngờ, cơ thể lao bay trên không do quán tính xung lực biến hướng và giậm nhẩy tạo ra đường bay dài hay ngắn. Đường lao bay trên không càng dài, khả năng đuổi đập càng lớn, điểm tấn công trên không càng nhiều càng khó chắn. Tất nhiên, phải có sức bật cao, giữ ổn định thăng bằng cơ thể trên không, linh hoạt mới bảo đảm phối hợp với người nêu đập được bóng biến hóa đa dạng.
Người đập số 2 giả đập lao bay sau hoặc lao tên bắn sau đầu nhưng khi giậm nhẩy lại hướng quay về số 3 chuyển thành lao bay đập nhanh sau đầu..là cách tấn công người tấn công vào đập nhanh nhú như thực, để người chắn buộc hút bật chắn theo. Do có ám hiệu phối hợp sẵn với người đập nên người nêu đúng lúc đối phương chán, bật nhẩy theo hoặc bật chắn lên thì nêu bóng lệch sang bên cạnh người chắn không trong phạm vì chắn cửa đối phương. Người tấn công từ vị trí giả bật đập, dùng bước đà cuối cùng nhanh bất ngờ sang bên bật nhanh đập bóng làm đối phương không kíp theo chắn, đập lệch vị trí giả đập tên bắn sang nhanh, lực bật cao lao bay trên không thật tốt, phải phối hợp thật ăn ý với người nêu mới bảo đảm không bị treo và lỡ trớn trên không khi lao bay đập bóng.
+ Tấn công vòng sau người nêu
số3 nêu giữa 5, B hàng sau yểm hộ cho 4 đập hoặc nêu sau năng lực người nêu cao hơn. Dạng tấn công này biến hoá. khu số 3 giữa lưới), tấn công biên (người nêu ở số 1 đầu lưới thường là khu số 2), tấn công hàng sau đan nêu (hàng sau khu số 6, số 1 và số 5), hai chuyển và giả đập sang chuyền. Các chiến thuật tấn công bóng chuyền hiện đại đều có trong nó các lối đánh kết hợp cao-nhanh, trước-sau mang đặc trưng toàn diện trên cơ sở toàn đội tấn công, toàn đội phòng thủ. Trong tổ chức tấn công, bóng xuất phát từ hàng sau nhưng tất cả phải qua tổ chức chiến thuật do người nêu bóng hoàn thành. Người nêu ở gần lưới đơn giản nhất là ở khu giữa lưới số 3 . Để tận dụng tấn công thuận tay phải liên tục giữa hai khu số 3 và số 4 có phát triển mới là người nêu dịch về khu số 2. Tuy vậy, chiến thuật tấn công biên này vẫn chưa phát huy được sức mạnh tấn công toàn đội, vì người nêu vẫn là 1 người ở hàng t ước. Vì thế chiến thuật tấn công do người hàng trước nêu đã phát triển thành người nêu từ hàng sau đan nêu tổ chức để hàng trước phối hợp tấn công biến hóa với 3 người hàng trên tận dụng chiều đài lưới với không gian rộng sát lưới cũng như vùng 3m tương đối xa lưới. Nhưng do chắn bóng phát triển, nhất là chiều cao hàng chắn tăng rõ rệt, phạm vi chắn phòng thủ trên không mở rộng nên tấn công đã từ hàng sau đan nêu từ số 1 , số 6 và số 5 chuyển thành tấn công mở rộng ra hàng san, hình thành toàn đội 5 người tấn công mọi điểm trên sân. Tuy nhiên, chiến thuật này vẫn có những chỗ chưa hoàn chỉnh, nhiều trường hợp phải di chuyển điều chỉnh nêu bóng, các biến hóa tấn công không chỉ gần lưới. Một xu hướng mới đã hình thành là các trung tâm tổ chức tấn công theo đặc điểm khu nêu bóng. Nêu từ khu trung gần lưới tức nêu gần giữa lưới, nêu từ khu biên và nêu từ giữa sân.
Diễn đàn Trường THPT Hoằng Hóa II
14/6/2011, 20:51
Trang Chính
Gallery
Tiêu đề: Luật và hướng dẫn chơi 1 số môn thể thao ^.hi hi.^
